Neptunus

Neptunus is de god van de zee. Hij is de zoon van Saturnus en de broer van Jupiter en Pluto. Hij wordt meestal afgebeeld met een drietand. De diepblauwe kleur van de planeet past goed bij de god van de zee. In de Griekse mythologie wordt hij Poseidon genoemd.

Oorspronkelijk een god der golven en van al het stromend water; later meer bepaald een god van de zee, zoals blijkt uit het feit dat men hem Salacia, de maakster van de zilte baren, tot echtgenote gaf. Toch, een echt Romeische god is Neptunus nooit geworden. Alles wat zijn wezen en zijn eredienst betrof, is beheerst door Etruscise en Griekse invloed. In hoeverre die Etruscise invloed zich heeft laten gelden is evenwel moeilijk na te gaan, daar Neptunus langzamerhand geheel en al geïdentificeerd is met de Griekse god Poseidon, en evenals deze niet alleen als zeegod, maar ook als de god van de paarden en van alle ridderlijke oefeningen werd vereerd. Als zeegod is hij nu eens een geweldige, barse en trotse godheid, dan weer degeen, die de door storm bewogen zee tot bedaren brengt. Als de bestuurder van oefeningen in het paardrijden en ridderlijke spelen werd hij vooral in het Circus Flaminius gevierd, terwijl het Circus Maximus meer uitsluitend gewijd was aan de oud-italiaanse god Consus, die evenwel later ook wel gelijk gesteld werd met Neptunus. Bij het Circus Flaminius bevond zich de enige eigenlijke tempel, die Neptunus in Rome had; daar was een beroemd beeld van de Griekse beeldhouwer Skopas, dat Neptunus voorstelde met Thetis en Achilleus, omgeven door Nereiden en Tritonen, die allen gezeten waren op of omstuwd werden door verschillende zeemonsters. De Neptunalia, het feest ter ere van Neptunus werd op de 23ste Juli of te Rome aan de oever van de Tiber, of te Ostia aan het strand gevierd, en wel in de open lucht, terwijl men zich door loofhutten tegen de al te grote hitte van de zonnestralen trachtte te beschermen. Maar Neptunus genoot overigens weinig verering. Het waren veel meer de havengod Portunus en de Laren, onder wiens hoede de schippers zich stelden en aan wie ook voor het behalen van een overwinning ter zee bedankt werden. Slechts Sextus Pompeius eerde gedurende de korte tijd, dat hij ter zee meester was, Neptunus als de grootste god van dat element en noemde zich zelfs zijn zoon. Ook Agrippa stichtte, nadat hij en Sextus Pompeius en Antonius en Cleopatra in zeegevechten verslagen had, een heiligdom voor de god Neptunus, op het veld van Mars. Aan de wanden van de muren zag men daar schilderijen, wiens onderwerp aan den Argonautentocht was ontleend.